Emle erejeler. V tarau
Defispen jazylatyn sözder emlesı
Qos sözder defis (-) arqyly jazylady.
§39. Qaitalama qos sözder defis arqyly jazylady: lek-lek, alýan-alýan, júre-júre, kóre-kóre, sóıleı-sóıleı, bıik-bıik, kóp-kóp, taý-taý, qaıta-qaıta.
§40. Qosarlanğan elıkteuış, beineleuış sözder jäne köƞıl-küi, şaqyru odağailary defis arqyly jazylady: jalt-jult, satyr-sutyr, qalt-qult, shaqyr-shuqyr, shart-shurt, sart-surt, tars-turs, pah-pah, shek-shek, qyraý-qyraý.
§41. Syƞarlary özara mağynalas jäne qarama-qarsy, jiyntyq jäne jalpylama mändegı, sondai-aq mağynasy kömeskılengen qos sözder defis arqyly jazylady: syı-qurmet, úgit-nasıhat, oı-óris, ydys-aıaq, telegeı-teńiz, salt-dástúr, er-toqym, el-jurt, jer-jahan, kúsh-qaırat, ońtústik-shyǵys, júrek-tamyr syrqaty, shtrıh-kod, oqý-jattyǵý, ákimshil-qysymshyl; úlken-kishi, kári-jas, alys-jaqyn, ashshy-tushshy, alys-beris, joǵary-tómen, kóshi-qon, aıtty-aıtpady, kirer-kirmesten, kelimdi-ketimdi, kári-qurtań, kóılek-kónshek, et-met.
§42. Qosarlanğan boljaldyq san esımder defispen jazylady: bir-eki, alty-jeti, úsh-tórt, otyz-qyryq, altaý-jeteý, bireý-ekeý.
§43. Gramatikalyq tūlğalarmen kelgen qos sözder defis arqyly jazylady: týradan-týra, qoldy-qolyna, ózinen-ózi, qaraptan-qarap, bardy-joqty, azdy-kópti, tekten-tekke, teginnen-tegin, qolma-qol, betpe-bet, kózbe-kóz, jolma-jol, barar-barmas; bılep-tóstep, sharshap-shaldyǵyp, kórgen-túıgen, jýyp-shaıyp, qyryp-joıyp, jylap-eńirep, ósip-ónip.
§44. Arab sifrymen berılgen sanğa qosymşa defis arqyly jalğanady, sondai-aq tüsırılgen -ynshy (-inshi), -nshy (-nshi) qosymşasynyƞ ornyna defis qoiylady, al rim sifrymen berılse, defis qoiylmaidy: 6-ǵa, 100-ge deıin, 10-15-ten; 2018-jyly, 5-sanat, 3-kireberis, 10-qazan, 2-aqpan, 136-bap, 1-úı, 9-páter, XXI ǵasyr, III tom, IV taraý. Bıraq № şartty belgısımen tırkesetın arab sifrly san esımder defis arqyly ajyratylmaidy: №82 mektep, dırektordyń №5 buıryǵy, №107 qaýly, №17 kiris.
§45. Sifrğa tırkeletın % (prosent), 0S (Selsi) taƞbalarynan keiın jalğanatyn qosymşalar defis arqyly jazylady: 50 %-ke, 10 0S-den tómen.
§46. Küşeitkış buynmen keletın sözder defispen jazylady: ap-anyq, qyp-qyzyl, sap-sary, jap-jaqsy, súp-súıkimdi, quba-qup. Bıraq appaq, kókpeńbek bolyp jazylady.
§47. Kırme negızder, abreviaturalar men sandardyƞ töl jäne şet tılınen engen sözdermen qosarlanğan ataulary, sondai-aq ýeb, eks sözaldy syƞarlarymen keletın sözder defis arqyly jazylady: breın-rıng, kofe-breık, market-meıker, shoý-bıznes, tok-shoý, blıs-saýal, feıs-baqylaý, art-kafe, pop-mýzyka; MP4-pleerleri, USB-tasymaldaýshy, SD-karta; VIP-palata, IT-mamandar, PR-menejer.
§48. -aq, -aı, -aý, -dy, -di, -mys, -mis, -tin, -tuǵyn şylaulary defis arqyly jazylady: sen-aq, shamaly-aq, kelmeıdi-aý, ádemisin-aı, aıtqan-dy , barypty-mys, kelipti-mis, kóretin-di; erek-tin, bar-tuǵyn, joq-tuǵyn.
§49. Qysqarğan sözge qosymşalar defis arqyly jalğanady: AAQ-nyń, QazUPÝ-ǵa, TMD-ǵa (§73-75 qaraƞyz).
Derek közı: Egemen Qazaqstan